Niveau: vanaf A2 (beginners met enige ervaring).

Activiteit: woordenschat en leesvaardigheid.

In Nederland vinden wij het heel normaal om Engelse woorden letterlijk over te nemen, zoals phishing en cookie. In Frankrijk kijkt men daar anders tegenaan. De Franse overheid wil dat de Franse taal zo puur mogelijk blijft. Voor phishing is het alternatief hameçonnage bedacht en voor cookie het Franse woord témoin de connexion (letterlijk: getuige van verbinding). In dit artikel beschrijf ik 10 Engelse woorden met hun officiële Franse vervanger. Overigens gebruiken veel Fransen gewoon de Engelse woorden hoor 😉

10 ‘verfranste’ woorden

1. Fake news = l’information fallacieuse

Voor fake news gebruiken de Fransen officieel l’information fallacieuse: l’information (= de informatie) en fallacieux (vrouwelijk: fallacieuse) betekent leugenachtig of bedrieglijk.

2. Hashtag = le mot-dièse

Hashtag wordt le mot-dièse. Le mot is het woord en dièse is een hekje # of een kruis (uit de muziekwereld: teken om aan te geven dat een toon met een halve toonafstand verhoogd wordt).

3. Mail = le courriel

Voor het Engelse woord e-mail, gebruiken de Fransen officieel le courriel: een samentrekking van le courrier (= de post) en électronique (= electronisch). In schrijftaal kom je ook wel eens le mèl tegen. Dit is een afkorting van messagerie électronique (electronische berichtgeving).

4. Clickbait = un piège à clics 

Clickbaits, je kent ze wel: misleidende, sensationele titels van artikelen en video’s die als doel hebben je te verleiden ze aan te klikken (en die meestal tegenvallen en vooral dienen om internetreclame aan je te laten zien). In Frankrijk gebruikt men officieel het woord: un piège à clics. Dit komt van: un piège (een valstrik) en un clic (= een klik).

5. Deepfake video = l’infox vidéo ou vidéotox

Nog zo’n nieuw woord: deepfake video. Je komt het de laatste tijd vaker tegen op internet: video’s waarbij techniek gebruikt wordt voor het samenstellen van menselijke beelden op basis van artificiële intelligentie. De Fransen vonden als vervanging: l’infox vidéo of vidéotox. Hierin zie je de woorden l’information (= de informatie), la vidéo (= de video) en toxique (= giftig). Creatief gevonden, toch?

6. Phishing = hameçonnage

Voor phishing vonden de Fransen het woord hameçonnage. Dit komt van het woord un hameçon dat vishaak betekent. Zo’n internetcrimineel hengelt inderdaad in figuurlijke zin naar inloggegevens en creditcardnummers door mensen te lokken naar een valse (bank)website. 

7. Spoilen = divulgâcher

Nog een mooie: divulgâcher voor het Engelse woord spoilen (het vertellen van de clou van een verhaal aan iemand die het boek nog niet gelezen heeft / of de film nog niet gezien heeft). Divulguer = onthullen en gâcher = bederven of verspillen.

8. Timelapse = hyperaccéléré

Je hebt ze vast vaker gezien: die filmpjes waarbij de opnamen supersnel afgespeeld worden, waardoor het lijkt alsof de tijd versneld verloopt. In het Frans heet zo’n timelapse: un hyperaccéléré: hyper = super en accéléré = versneld.

9. Live = en direct

Heel logisch eigenlijk: live is direct uitgezonden. Daarom in het Frans: en direct.

10. Podcast = l’audio à la demande

Als laatste: een podcast. De Fransen gebruiken daarvoor het woord: l’audio à la demande. L’ Audio= geluid of geluidsbestand en à la demande = op verzoek. Dat is ook logisch: een podcast is een audio-fragment dat je op het moment dat het jou uitkomt kunt afspelen.

Waakhond van de Franse taal

Er is in Frankrijk een officieel instituut dat waakt over de Franse taal: l’Académie Française. Het instituut ziet toe op de woordenschat en de grammatica van het Frans en op het het bevorderen van het gebruik van het Frans wereldwijd. L’Academie Française houdt zich ook bezig met het vinden van Franse vertalingen voor buitenlandse woorden. Franse overheidsinstellingen zijn verplicht deze ‘verfranste’ woorden te gebruiken en ook in de media zie je deze woorden terug.

TIP!

Bekijk ook mijn artikel met 10 woorden uit de digitale Franse wereld.