Op 9 oktober 2021 kwam een kleine groep enthousiaste docenten ‘Vroeg Frans’ uit het hele land samen in de Europaschool in Amsterdam voor een studiedag, georganiseerd door de Ronde Tafel Frans. Er waren interessante presentaties door specialisten op het gebied van taalverwerving bij jonge kinderen en praktijkexperts. De Franse Juf was erbij en deed nieuwe inzichten op over het hoe en waarom van vroeg vreemdetalenonderwijs Frans (vvto). Ik heb de belangrijkste informatie voor je samengevat in dit artikel.

Wettelijk kader

Wettelijk is het sinds 2015 toegestaan om Franse les te geven op de basisschool in Nederland. Om precies te zijn mogen scholen in het primair onderwijs 15% van de lessen geven in één van de moderne vreemde talen Engels, Duits of Frans (maximaal 4 uur per week). Niet alleen in groep 7 en 8, maar ook al eerder (vanaf groep 1). Sinds die tijd maakt een klein, maar groeiend aantal scholen gebruik van deze mogelijkheid. Niet alleen in Limburg, maar in het hele land vind je basisscholen met Frans op het programma: Frans als keuzevak, in de Plusklas of zelfs als volwaardig vak in het curriculum, zoals op de Europaschool in Amsterdam.

Steeds meer scholen

In 2018 waren er ongeveer 50 basisscholen in Nederland waar leerlingen Frans kunnen volgen, bleek uit onderzoek van Nuffic. Dat aantal is sindsdien langzaam maar zeker aan het toenemen. Volgens schatting van het Platform Vroeg Frans – de netwerkorganisatie voor docenten Frans op de basisschool en in de brugklas – zijn er in 2021 zo’n 60 basisscholen waar Frans gegeven wordt. Ook zijn er steeds meer middelbare scholen die Masterclasses Frans aanbieden aan leerlingen van groep 8 van basisscholen uit de omgeving. Het helpt kinderen om met meer zelfvertrouwen en plezier te beginnen aan het vak in de brugklas.

Waarom vroeg vreemdetalenonderwijs?

Tijdens de studiedag op 9 oktober 2021 hielden Audrey Rousse-Malpat en Janine Berns, beiden universitair docent aan respectievelijk de Rijksuniversiteit Groningen en de Radboud University, een presentatie over taalverwerving bij jonge kinderen. Daaruit bleek dat er veel voordelen zijn als je vroeg begint met het leren van een vreemde taal, zoals Frans. De 5 belangrijkste inzichten vind je hier:

Weetje 1 Tot aan de puberteit bevinden kinderen zich in de taalgevoelige periode. Jonge kinderen nemen taal op als 'sponzen'. Leren ze in die jaren op een intensieve manier een andere taal naast hun moedertaal, dan kunnen ze zelfs volledig tweetalig worden.  

Weetje 2 Vroeg beginnen met het leren van een vreemde taal heeft veel voordelen: kinderen worden er creatiever door, hun concentratie verbetert, ze leren makkelijker een extra vreemde taal, de beheersing van het Nederlands wordt beter en in de toekomst vergroten ze hun carrièrekansen en verminderen ze de kans op hersenziekten, zoals Alzheimer. 

Weetje 3 Het gezegde 'Hoe jonger beginnen, hoe beter', gaat niet helemaal op. Ook oudere kinderen kunnen nog goed een tweede taal leren: ze weten al beter hóe je een nieuwe taal leert.  Ook aan het eind van de basisschool en in de brugklas (en later) kun je dus een goede start maken met het leren van een vreemde taal, zoals Frans.

Weetje 4 Kinderen die heel jong beginnen met het leren van een vreemde taal, hebben wel extra voordelen. Ze hebben in de regel minder last van spreekangst, het is makkelijker de juiste uitspraak onder de knie te krijgen en de motivatie voor de taal is vaak hoog. Blijvende winst dus.

Weetje 5 Op steeds meer basisscholen worden daarom extra vreemde talen aangeboden naast Engels, waaronder Frans op zo'n 60 scholen door heel Nederland. Dat kan in allerlei vormen: van een korte cursus tot CLIL en tweetalig primair onderwijs. Het bieden van vvto past goed binnen de trend van internationalisering van het basisonderwijs. 

Praktische tips voor docenten

Naast het theoretisch kader, was er ook aandacht voor de praktijk. Franse les geven in het basisonderwijs…hoe pak je dat aan? Sonia Gonzalez – al 20 jaar vakleerkracht Frans op de Europaschool in Amsterdam – vertelde tijdens een workshop over de lessen die ze twee keer per week geeft in groep 1 t/m 8. Sonia werkt de afgelopen jaren vakoverstijgend aan de hand van thema’s, zoals dinausaurussen en planeten. De kinderen krijgen kennis- en onderzoeksopdrachten en gaan zelfstandig en in groepjes aan de slag. De eindopdracht wordt gepresenteerd in een digitaal portfolio, waarbij de kinderen laten zien wat ze kunnen. Daarbij komen alle taalvaardigheden aan bod: spreken, luisteren, schrijven, lezen. Tenslotte is er ook ruim aandacht voor cultuur. Want een vreemde taal biedt een uitstekende mogelijkheid om te werken aan 21e eeuwse vaardigheden als sociale en culturele vaardigheden en wereldburgerschap.

Fotoverslag studiedag

Meer informatie:

Voor meer informatie over Frans op de basisschool, kun je contact opnemen met Sandra van Die, coördinator Platform Vroeg Frans, de netwerkorganisatie voor docenten Frans in het basisonderwijs en in de brugklas: Platformvroegfrans@gmail.com.