ERK-niveau: A1 t/m B1 (Beginner t/m enigszins gevorderd).

Activiteit: Woordjes leren.

Leeftijd: basisschool en onderbouw middelbare school.

Onthoud je Franse woordjes beter als je ze bewegend leert? Drie leerlingen uit 5 Havo van scholengemeenschap Arcus in Lelystad – Anelle Sollie, Julia Dullaart en Marouschka Nijland – onderzochten deze vraag in het kader van hun profielwerkstuk (PWS). Een origineel onderzoek met interessante uitkomsten. Ze verdienden er een eervolle vermelding mee tijdens de Profielwerkstukken-wedstrijd (Concours) van Levende Talen dit jaar. Lees verder.

Schoolstress verminderen

Anelle, Julia en Marouschka vinden Frans een heel leuk vak. Daarom wilden ze hun profielwerkstuk – een praktische opdracht in de laatste klas van de middelbare school – graag houden over een onderwerp dat met de Franse taal te maken heeft. Én over een ander interessant onderwerp voor scholieren: schoolstress…of liever het verminderen van schoolstress door andere leerstrategieën te gebruiken, zoals bewegend leren. De dames kozen daarom voor een combinatie van Frans en lichamelijke oefening bij het maken van hun profielwerkstuk en stelden een mooie onderzoeksvraag op: “Wat is de invloed van bewegen op het leren van Franse woordjes?”

Woordjes leren in de gymzaal

Voor het onderzoek vroegen Anelle, Julia en Marouschka medewerking van een 1 gymnasium-klas van hun school en hun docente Frans. De groep van 20 brugklasleerlingen splitsten zij in tweeën: de ene helft ging bewegend Franse woordjes leren en de andere helft van de klas leerde dezelfde woordjes in een lokaal op hun eigen manier (bijvoorbeeld met WRTS, met kaartjes of gewoon door de woordjes op te schrijven met de betekenis erachter). Nadat de leerlingen klaar waren in de gymzaal en het lokaal, kregen zij een schriftelijke overhoring (SO) om te testen hoe goed zij de Franse woordjes kenden. Om de resultaten te kunnen vergelijken, werden de groepen later omgewisseld. De eerste groep ging nu (een nieuwe set) Franse woordjes leren in het lokaal en de tweede groep mocht naar de gymzaal. Ook hierna volgde weer een SO. Daarna verwerkten Anelle, Julia en Marouschka de fouten per leerling in tabellen en grafieken. Was er een verschil zichtbaar?

Conclusie

De conclusie van het onderzoek is dat bewegend Franse woordjes leren bij bepaalde groepen leerlingen een gunstig effect heeft op de resultaten. In dit onderzoek haalden 6 van de 20 leerlingen hogere resultaten door bewegend te leren. Beelddenkers – leerlingen die denken in beelden in plaats van in taal – hadden bijvoorbeeld meer voordeel bij het leren met beweging dan taaldenkers. Deze laatste groep heeft juist meer baat bij het leren van woordjes door stil te ‘stampen’. Wel konden de onderzoeksters concluderen dat bijna alle leerlingen rustiger hun SO gingen maken nadat ze bewegend in de gymzaal hadden geleerd. De schoolstress leek dus te zijn afgenomen. De deelnemers vonden het bewegend leren bovendien een leuke variatie op een gewone Franse les: door spelenderwijs woordjes te leren hadden ze niet het idee dat ze aan het leren waren. Anella, Julia en Marouschka realiseren zich dat de resultaten van hun onderzoek voorzichtig geïnterpreteerd moeten worden, omdat hun onderzoekspopulatie klein was èn omdat ze alleen de resultaten van bewegen op het kortetermijngeheugen hebben bestudeerd. Terwijl je woordjes juist beter onthoudt als je ze vaker leert en opslaat in je langetermijngeheugen.

Vervolgonderzoek

De Jury van het Concours Profielwerkstukken Frans van Levende Talen (de vereniging voor talendocenten in het voortgezet onderwijs) was heel lovend over het onderzoek: “Een profielwerkstuk van zeer goede kwaliteit”. De Franse Juf is het daarmee eens. Het onderzoek onderstreept het belang van het zoeken naar de juiste leerstrategie per leerling – iedere leerling leert anders – zodat alle leerlingen het beste uit zichzelf kunnen halen. Het effectief inzetten van bewegingsonderwijs kan helpen. Daarnaast laat het onderzoek zien dat bewegend leren de motivatie bij leerlingen voor de Franse les kan verhogen en schoolstress kan doen afnemen. Speel eens vaker een spel of doe een energizer tijdens de Franse les! Een interessant onderzoek dus, al ben ik – net als de makers van het profielwerkstuk zelf – wel benieuwd naar een vervolgonderzoek: gelden de resultaten ook als je een grotere groep leerlingen onderzoekt? En blijven de cijfers voor bepaalde groepen leerlingen – zoals de beelddenkers – ook op langere termijn hoger als ze bewegend leren? À suivre! Wordt vervolgd (hopelijk!).

TIP! Meer informatie over het Concours Profielwerkstukken vind je op de website van de Levende Talen / Franszelfsprekend.