ERK-niveau: A1 (beginners).

Activiteit: uitspraak en schrijfvaardigheid.

De Franse taal kent veel accenten. En hoewel het lastig kan zijn ze te leren, is het belangrijk ze niet weg te laten. De accenten op letters zijn namelijk nodig om de Franse taal goed uit te spreken. De belangrijkste accenten voor de uitspraak zijn: accent aigu (é), accent grave (è) en c cédille (ç). Daarnaast is er nog het accent circonflexe (‘het dakje’) dat interessante informatie geeft over de oorsprong en betekenis van Franse woorden. Een spoedcursus Franse accenten door gastblogger en docente Petra Tamis-Risseeuw.

1. C Cédille

De C Cédille is een klein accentje onder de C, zeg maar een half vijfje. De uitspraak van de ç is altijd een S. Bijvoorbeeld le garçon – de jongen, la façade – de voorgevel, le reçu – het ontvangstbewijs, le Français – de Fransman en ça va? – hoe gaat het?

2. Accent aigu : é

Het accent aigu is een streepje boven de E van linksonder naar rechtsboven. De
uitspraak [ee] is zoals “nee”. Voorbeelden l’école – de school, la météo – het weerbericht, le café – de koffie, le thé – de thee.

3. Accent grave : è

Het accent grave is een streepje boven de E van linksboven naar rechtsonder. De uitspraak [e] is zoals “gek”. Voorbeelden van è: après – na, très – heel, la matière – het vak, la crème – de creme. De à en ù hebben ook een accent grave maar deze hebben geen invloed op de uitspraak. Bijvoorbeeld à Paris – in/naar Parijs of tu habites où – Waar woon jij? De uitspraak blijft hetzelfde.

4. Accent circonflexe: ê

Tenslotte hebben we het accent circonflexe, ook wel bekend als “het dakje”. Voor de uitspraak is het accent niet van belang. Wel is het interessant dat je door dit accent meer te weten kunt komen over de oorsprong van bepaalde Franse woorden en deze woorden daardoor beter kunt begrijpen. Het accent vervangt namelijk de oorspronkelijke letter S. Voorbeelden: L’hôtel – het hotel. Als je het accent vervangt door een S dan staat er hostel. Het Franse woord la forêt – het bos of woud, krijgt een Engelse klank als je het accent vervangt door een S namelijk Forest. Een laatste voorbeeld is le fromage râpé – de geraspte kaas. Zet voor de p van râpé een S en dan weet je meteen de betekenis van het woord namelijk raspé ofwel geraspt. Grappig, hè?

Sinds de invoering van de nieuwe spelling (2016) is de accent circonflexe overigens niet meer verplicht als de betekenis van het woord niet verandert. Voorbeelden: août – augustus, mag zonder accent geschreven worden net zoals het woord le dîner – het diner. Als de betekenis wel verandert, moet het accent circonflexe blijven staan, zoals bij onderstaande voorbeelden.

• Sur le pont d’Avignon – op de brug van Avignon en C’est sûr -het is zeker.

• Du café – koffie en Il a dû partir – hij moest gaan. Dû is het voltooid deelwoord van het werkwoord devoir – moeten.

Gastblogger Petra Tamis

Mijn naam is Petra Tamis-Risseeuw en ik ben docente Frans op het Comenius College te Nieuwerkerk aan den IJssel, waar ik lesgeef aan het hele tweede leerjaar (mavo-havo-vwo). De Franse taal is mijn grote passie en hobby en daarnaast vind ik lesgeven ook heel leuk. Er bestaat voor mij niets mooiers dan mijn kennis en enthousiasme over de taal en literatuur van Frankrijk en andere Franstalige landen over te brengen aan jonge mensen. Als ik zie dat het vonkje overspringt, voel ik mij een tevreden mens.

Ezelsbruggetje é en è

Tenslotte nog een ezelsbruggetje om de accenten é en è uit elkaar te houden: de klokregel. De wijzer naar de één is é (accent aigu) en de wijzer naar de elf is è (accent grave): makkelijk te onthouden! Bekijk ook het filmpje over dit onderwerp van De Franse Juf!

Extra: E en C zonder accenten

De E waar geen accent op staat, wordt een stomme e genoemd. De stomme E klinkt zoals de U van mug. Voorbeeld: de eerste E van demander (vragen), le cheval (het paard). De stomme E aan het eind van een woord, wordt helemaal niet uitgesproken. Je hoort de medeklinker die voor de stomme e staat. Voorbeelden zijn: vendre (verkopen), j’habite (ik woon), la fille (het meisje), le père (de vader) en la mère (de moeder). De werkwoorden die eindigen op -er zoals demander (vragen), nager (zwemmen), aller (gaan) spreek je de e uit als é. De R wordt niet uitgesproken. De C zonder cédille wordt in het Frans uitgesproken als K of als S, afhankelijk van de klinker(s) die erachter staan. Als de C gevolgd wordt door de klinkers a, o of u, spreek je hem uit als K. Denk aan woorden als le cadeau, la comédie en la culture. Als de C gevolgd wordt door een e of i, dan is de uitspraak een S. Voorbeeld: ici, les vacances

TIP!

Bekijk ook de video: 15 tips voor een superfranse uitspraak!